ندبه

احتمالا در روزهای گذشته خبر نورگیری بزرگترین تلسکوپ ایران را شنیده یا خواندید.

مهرماه امسال، بزرگترین تلسکوپ عملیاتی ایران و غرب آسیا از فراز قله 3600 متری گرگش کاشان، چشم به آسمان گشود. تلسکوپ بزرگ رصدخانه ملی ایران در اولین نورگیری که با هدف سنجش عملکرد تلسکوپ صورت می‌گیرد، تصویر چند جرم آسمانی از جمله جفت‌کهکشان Arp-282 در فاصله 320 میلیون سال نوری از زمین را روی آینه 3.4 متری خود دریافت کرد. قطر آینه اصلی تلسکوپ 340 سانتی‌متر است و بر همین اساس، آن‌را INO 340 می‌خوانند.

تلسکوپ ملی که بزرگترین پروژه علمی ایران لقب گرفته بود، با وجود تحریم‌ها و دشواری‌های اقتصادی سرانجام به ثمر نشست. مهندسان کشورمان در ساخت تلسکوپ ملی تازه‌ترین فناوری‌های روز را به‌کار گرفتند و به‌سبب تحریم‌ها هرآنچه را لازم بود، به‌تنهایی آموختند و ساختند.

لورنزو زاگو، عضو گروه مشاوران طرح تلسکوپ ملی ایران گفته است، ایرانی‌ها پس از خرید شیشه سرامیکی آینه، ناچار بودند چگونگی ساخت تقریبا همه دیگر اجزای تلسکوپ را به‌تنهایی یاد بگیرند. مهندسان و صنعتگران کشورمان همین کار را هم کردند و چنان سریع به سرانجامش رساندند که زاگو از سخت‌کوشی و سرعت عمل آن‌ها ابراز شگفتی کرد.

جری گلیمور، اخترشناس دانشگاه کمبریج و رئیس هیئت مشاوران بین‌المللی تلسکوپ ملی نیز گفته است که ایرانی‌ها در هر مرحله بر بلندپرواژی و پیچیدگی پروژه‌شان می‌افزودند. برای مثال، کارشناسان کشورمان برای هدایت تلسکوپ، سامانه‌ فعالی طراحی و تولید کردند که فناوری به‌کار رفته در آن نوین بود و تنها حدود یک دهه قدمت داشت. شاهکار دیگر ایرانی‌ها ساخت سامانه‌ی لایه‌نشانی در خلاء بود که بوسیله آن، شیشه‌های صیقلی را به آینه تلسکوپ تبدیل کردند.

به لطف خدا، حالا ایران تلسکوپی دارد که با آن می‌تواند اجرام دوردست کیهان را با دقتی کم‌نظیر رصد کند و داده‌های حاصل از آن‌را در حوزه‌های مختلف مثل نجوم، فیزیک، نورشناسی، شیمی و... به‌کار بگیرد.

خدا را شکرگزارم و دستاورد مذکور را به همه دوست‌داران ایران اسلامی تبریک می‌گویم.